Skip to main content
Skip to content

Voorstellen voor De toekomst van het Fries

Fryske kinderkleding

06-04-2022  •  Geen reacties  •  Gebruiker verwijderd  •  De toekomst van het Fries

Na de geboorte van mijn kinderen was ik op zoek naar moderne kinderkleding met een Fries tintje. Nergens te vinden! Er zijn slabbetjes met Fryske kreten in generieke lettertypes, maar niet leuke broekjes met bv subtiele pompebladen. En natuurlijk met leuke teksten op shirtjes in het Fries, bv (ik weet niet hoe je het schrijft) roeghauer. Of taferelen met Friese tint, bv skutjes of de Oldehove.

En ook leuk om cadeau te geven bij geboortes!

Mijn achtergrond ligt in de marketing en vormgeving. Het ontwikkelen van de producten, Friese teksten en iconen wil ik daarom graag zelf doen. Ik heb geen Friese achtergrond, voor teksten zal ik daarom mijn omgeving inschakelen en hoop ik op samenwerking met bijvoorbeeld Afûk of andere Friestalige bureaus.  

Ik heb zelf ervaring met het maken van kinderkleding, maar dit is heel beperkt. Het is daarom noodzakelijk dat ik tijd investeer om te netwerken met bedrijven die stoffen en kinderkleding op grotere schaal fabriceren. In Friesland zijn grote textielbedrijven waar ik graag mee in gesprek kom, zoals Royal Vriesco en Z8 kinderkleding. Naast kleding wil ik ook drukwerk in het assortiment opnemen. Daarvoor heb ik wel al een uitgebreid netwerk en zelf de vaardigheden voor het ontwikkelen van de producten. 

De grote van een eerste collectie is afhankelijk van de financiële middelen die beschikbaar zijn. Zelf zal ik hiervoor een investering moeten doen en zal ik tevens minder moeten gaan werken. Ik wil daarom klein beginnen en steeds uitbreiden naar gelang er inkomsten zijn.  

De belangrijkste investeringskosten zijn het ontwikkelen van een website en de fabricering van producten. Ik schat hier een investering van zeker €20.000 te moeten doen (maximaal budget 15.000 euro Stim fan Fryslân). 

  

 

'Baas Giele Taksy', Inez Timmer sjongt Joni Mitchell.

29-03-2022  •  2 reacties  •  Inez Timmer  •  De toekomst van het Fries

In serie konserten mei treflike Fryske oersettingen fan de poëzy fan Joni Mitchell troch Gysbert Japicx priiswinner Eppie Dam. Songen troch profi  Inez Timmer + band.

Dêr is maksimaal 10.000,- euro nedich foar bygelyks it meitsjen fan filmkes, promoasjesesje foar progammeurs, hjir teater, foto's etc. It is net foar advys kosten mar foar konkrete aktiviteiten om ús wurk goed del te setten.

It effekt is it opnij wurdearjen fan Frysktalige poëzy troch muzyk. Troch it teaterkonsert wurdt de Fryske taal tichterby de minsken brocht. Werkenber troch de hits fan Joni Mitchell. It bringt minsken by mekoar. Der kin sels meisongen wurde. It projekt draacht by oan de leefberens fan it doarp Wergea. Plus: dit teaterkonsert draacht ek by oan de striidberens fan famkes en froulju; Joni Mitchell is it foarbyld fan in sterke, unôfhinklike muzykante, skriuwster en skilderes dy't leauwt oan harsels en oan har krêft en talint. Dit projekt wurdt organisearre en produsearre troch in frou en útfierd troch in frou. Identifikaasje troch taal en muzyk. Songen Frysk op in heech nivo, troch in feteraan yn dit fak mei in soad ynternasjonale erfaring en útstraling én mei har woartels yn it Heitelân. 

De ferfrysking fan de wrâldbekende mûne yn midden-Fryslân

09-04-2022  •  Geen reacties  •  Albert  •  De toekomst van het Fries

Graach wolle wy de namme fan de mûne grut sichtber meitsje op de nije mûne yn Reduzum. Derby wolle wy graach it 'leech by de grûn fret bankje' ferfryskje. Dat wol sizze, dat der ek Fryske wurden opkomme. By it bankje wolle wy ek in twatalich board sette mei mei mear ynformaasje oer wat de mûne foar it doarp betsjut. Ek wurdt hjir wat mear ynformaasje jûn oer dit inisjatyf fan de mienskip. De mûne wurdt stipe troch 540 leden en foar un diel finansiert út Reduzum en de omlizzende doarpen. Wy tinke hjirmei it Frysk in sichtber plak te jaan, net allinne foar de minsken yn Reduzum mar ek foar oaren. Foar de mûne stiet nammentlik de Blauwe Tinte, hjir komt in protte folk út hiel it hiele lân del. 

As it slagget, wolle wy yn oerlis mei de gemeente Ljouwert en doarpsbelang ek sjen of wy de fytstunnel dy't by de mûne sit, ek ferfryskje kinne mei graffity. Hjir sjogge wy dan foar ús dan der fansels Fryske teksten komme by moaie graffity fan de mûne, de blauwe tinte, it lânskip rûnom de mûne.

Dit sil tinke wy ûngefear 7500 euro koste, mar mooglik in bytsje mear of minder. Hjirmei is ús idee yn elk gefal tusken it bedrag fan 100 en 15.000 euro yn te realisearjen.

 

Fryske rap entûsjasmearret de jongerein

06-04-2022  •  5 reacties  •  Pieter Gysbert  •  De toekomst van het Fries

Hiphop is tsjintwurdich sawat it meastbeharke sjenre yn de wrâld, alhielendal ûnder jongerein, mar yn it Frysk is it hast net te finen. Dit wylst Fryske rap just oan jongerein sjen litte dat it Frysk net "âldfrinzich"/oubollig hoecht te wêzen. It kin Frysk op ‘e kaart sette as modern, brûkber en berikber foar elkenien.

No wol it gefal dat we ús op in momint befine dat er dochs in hantsjefol Frysktalige rappers dwaande binne. Yn febrewaris noch hat in groepke jeugd op eigen inisjatyf in oere lange in Fryske rapútstjoering op Omrop Fryslân makke: https://youtu.be/xzfj5sDCv-8.

Troch dit soart inisjativen no te stimulearjen, bestiet de kâns dat mear jongerein berikt wurde en ynspirearre reitsje om ek oan de slach te gean mei Fryske muzyk. Dat mei bêst, want de gemiddelde âldens by Frysk Sjongfestival Liet wurdt der bygelyks ek net leger op. Troch te boartsjen mei de taal - wêr’t rapteksten har prachtich foar liene - komt der taalfernijing op gong, en dat hâldt in taal yn libben.

Wêr kin in dof jild fan bygelyks € 1.500-2.000 foar brûkt wurde?

  • In hiele protte! Budzjet foar fideoclips fan Fryske rappers sa as Sample Text, Súdwest Shankers, Lil Pier en evt. oaren. In foarbyld fan in resinte rapclip: https://youtu.be/sFeC16F4acQ. (Dizze jonges ha de hiele clip selsmakke en alle bykommende kosten út eigen bûse betelle. Dochs ha se der tûzenen jongeren mei berikt. Mei budzjet is der grif noch folle mear mooglik!)
  • Budzjet foar promoasje fan nije nûmers, albums; fotografy foar albumcovers.
  • Budzjet om optredens te regeljen en evt. materiaal dêrfoar
  • Budzjet foar studiotiid mei in profesjonele producer (bygelyks by it Hitfabryk yn Gytsjerk), of just om materiaal oan te skaffen (mikrofoan, MIDI-keyboard ensafh.) foar eigen produksje, sa’t tsjintwurdich gebrûklik is.
  • Plus, as ien jild beskikber stelt is dat ekstra motivaasje om produkten del te setten fan in sa heech mooglike kwaliteit.

De effekten binne miskien net direkt yn de fysike wrâld te merken, mar wol digitaal. Mei Fryske rap(clips) wurdt it Frysk mear sichtber online, op YouTube, Instagram, TikTok ensafuorthinne. De jeugd wit úteinlik sels it bêst hoe’t it oare jeugd berikt, mar it ûntbrekt harren gauris oan finansjele middelen. De kreativiteit, de nocht en de ambysjes binne der: no noch de stipe.

Tûzen wurden buordsjes

08-04-2022  •  Geen reacties  •  Johan Bouwhuis  •  De toekomst van het Fries

It idee is om troch hiel Fryslân lytse tekstbuordsjes del te setten by allegear ferskillende gebouwen, objekten, dingen, bisten, en sa fierder. Op dizze buordsjes stiet de Fryske namme fan wat der op dat plak te sjen is. Tink oan tsjerke, gers, skiep, hoanne, stien, feart, tsjerkhou, minsk en gean sa mar troch. Sjoch bygelyks ek it Tûzen Wurden berneboek foar allerhande wurden. Dizze buordsjes moatte kwalitatyf sa moai/tof/cool wêze dat minsken se ek wol mei nimme wolle. It moat in soarte fan kollektor-items wurde. Se sette it dan nei alle gedachten ek op social media, der soe dan in hashtag by kinne (#moaiwurdfuort?). Of fia QR code efterop in foto uploade nei in webside. Miskien kin der dan in hype of rage ûntstean... wa wit!

De buordsjes wurde makke troch studinten fan de Fryske kreative- en/of bou-opliedingen, mei bygelyks in lasersnijer of CNC frees. Sa komt dizze doelgroep ek yn oanrekking mei de Fryske taal. 
Studinten ûnderwiisassistint of fan de PABO soenen ek workshops 'Tûzen Wurden buordsjes' op skoallen jaan kinne. Of kuierje lâns wurden yn'e omjouwing. Doarpen en stêden (doarps- of pleatslik belang) kinne fia in webside de boardsjes fergees bestelle en dan troch frijwilligers te plak sette litte. De kosten sitte yn it ûntwerpen en meitsjen fan yn elts gefal 1000 buordsjes en it bouwen fan in webside mei in bestelsysteem. By it ûntwerpen, meitsjen en pleatsen fan de buordsjes spylet it Typografysk kollektyf de Typesetters (wer ik diel fan út meitsje) ek in rol.

www.typesetters.nl

De Fryske Sjamaan Karavaan

08-04-2022  •  6 reacties  •  Esther Bosma  •  De toekomst van het Fries

De Fryske Sjamaan is een muziektheater productie voor kinderen en volwassenen gebaseerd op het werk Liefland van maakster Esther Bosma (Witmarsum/ Sudwest Fryslan). De Fryske Sjamaan heeft als Universeel doel kinderen (maar zeker ook volwassenen) weer bewust te maken van hun connectie met Moeder Aarde, de elementen (vuur/ aarde/ metaal/ water/ hout). Thematiek als de ontwrichtende consequenties van pesten, herkennen en omgaan met emoties zijn spelenderwijs als een rode draad door het verhaal heen verweven. De Fryske Sjamaan bezoekt als rondreizend theater de verschillende steden en dorpen in Fryslan. De muziek voor De Fryske Sjamaan wordt uitgevoerd met oud Keltische en zelfgemaakte muziek instrumenten, gecombineerd met hedendaagse instrumenten. De Fryske Sjamaan wordt in de authentieke Friese Taal uitgevoerd en wordt geproduceerd in de traditie van de Iepeloftspul en Mienskip. Voor de bewoners en met de bewoners van de regio! In de bijgevoegde PDF kunt u alles lezen over de missie, strategie, het team en een korte beleving in beeld en taal door de voorstelling heen. Inclusief een link naar 6 liedjes onderdeel van de voorstelling, gezongen in het Nederlands en Fries. De totale kosten om dit idee te realiseren zijn maximaal 15.000 euro. Dit is met name bedoeld voor productie en educatie.

Bern foar Bern, de Fryske Kinderen voor Kinderen

05-04-2022  •  2 reacties  •  Wietske de Boer  •  De toekomst van het Fries

Bern foar Bern, de Fryske “Kinderen voor Kinderen”

Sjonge, Frysk, eigen ynbring, sichtberens, takomst en wille dat is de basis fan dit projekt “Bern foar Bern”

As bern hearde ik nei de ferskes fan Kinderen voor Kinderen, wat hie ik dêr graach oan mei dien. Mar ja… ik hie net de goeie taal/prate sûnder accent en it wie sa fier fuort, dat sein myn heit en mem alteast!  Dat soe wol neat wurde, dus spitichernôch gjin kans hân. De ferskes koe ik allegear meisjonge en ik wit se no noch!

Doel en doelgroep:

It doel fan dit projekt is om de bern sels yn it spier te krijen en nei tinken te litten oer it hipper meitsjen fan it Frysk, it betinken fan teksten, meitsje fan filmkes, sjonge litte ensf.

Bern (groep 7/8 basisskoalle) yn de kunde komme litte mei it Frysk op in hippe oanslutende wiize. Skoallen kinne har hjirfoar opjaan. Dit kin spesifyk mei de eigen groep, mar dat kin fansels ek mei oare skoallen, ôfhinklik fan de opjefte/ôfstân.

Resultaat:

In youtubekanaal/cd/plaat  mei 8 berneferskes, skreaun en makke troch bern út de provinsje Fryslân. Dit kin fan alles wêze, nije ferskes, nije teksten op besteande “populaire” ferskes, rap, spoken word, ensf.

Sa wurket it twa kanten oer, foar de bern dy’t meidien ha mar ek foar de bern dy’t der nei harkje/sjogge.

De helte fan de opbringst fan dit projekt kinst brûke foar in goed doel, ek keazen troch de bern dy’t meidogge, en de oare helte kinst brûke foar it ferfolchprojekt.

Buorman en Buorman yn it Frysk (Gurbe en Piebe)

31-03-2022  •  7 reacties  •  Eamel  •  De toekomst van het Fries

Buurman en Buurman, wa is der net grut mei wurden. In Fryske fersie soe echt leuk wêze foar jong en âld. Der bin ek in pear ôfleveringen yn it Grinslanders en dy gongen firaal!

Alle sosjale media hjir oan keppelje. Tik tok FB ensanf. Wa wyt kin wy dit ek op de omrop krije??? De linseensjes lese yn Nederlân by Marc van Selms, van TradeMarcLicensing, dêr mat wy wol út komme kinne. 

Wy kinne de filmkes sels ynprate mei leuke stemkes en leuk montêre.

Eamel 

Oer it realisearjen fan de rjochten is kontakt mei de copyright eigener (Patmat en Boba Studio s.r.o). Der is in earste tastimming foar it meitsjen fan tenminste ien ôflevering en de mooglikheid op mear. It definitif mooglik realisearjen fan dit idee mei totaal maksimaal 15.000 euro is mei ofhinklik fan fierdere ôfspraken mei harren hjiroer. Ek kin besjoen wurde om hjirnjonken ek bêrneboekjes buorman & buorman yn it Frysk út te jaan.

Praat mar wer Frysk

09-04-2022  •  3 reacties  •  Nanne Hoekstra  •  De toekomst van het Fries

Yn de omgong fan Friezen ûnder elkoar wurdt it Frysk hieltyd minder praat, troch de oanboazjende oerhearsking fan it Nederlânsk. Dy komt, njonken it taalgebrûk yn de media, troch nij-ynkommelingen mar ek troch Fryske âlden dy't de taal net trochjouwe. Dat is faak it gefal by âlden dêr't mar ien Frysktalich fan is. It Frysk kin men dêrom op it heden wol resessyf neame. De Friezen binne wiis genôch mei harren taal, sa docht hieltyd wer út ûndersiken bliken; dat, dêr leit it him net oan. Mar se doare him hieltyd minder te brûken. En dêrtroch giet de kwaliteit derfan  ek efterút. Want, oars as mei in boesgroentsje, in taal slyt just as dy nét brûkt wurdt. Sa wurdt it fansels net wat mei 'it Frysk as ien fan de Europeeske talen'.

Dêrom is in oar hâlden en dragen fan de Friezen nedich, dêr't ik yn it ramt fan de Kulturele Haadstêd ta oproppen haw. Ik krige der wol omtinken foar yn de media - sjoch: https://www.itnijs.frl/2018/01/haw-wille-mei-it-frysk-yn-it-jier-fan-de-kulturele-haadsted/ en de fierdere ferwizings - mar in protte neifolging liket myn oprop net krige te hawwen.

In promoasjekampanje soe fertuten dwaan kinne en kreëarje in better klimaat mei geunstigere omgongsfoarmen foar it Frysk. Dat soe in SIRE-eftige kampanje wêze moatte, dy't wiisd op de eigen ferantwurdlikheid fan alle Friezen - oft hja no fan hûs ús Frysktalich binne of net - om ús taalerfskip te behâlden. It soe dêrmei wer folle normaler wurde moatte - en dus perfoarst net ûnfatsoenlik, wat minsken no gauris miene - om mei in petear yn it Frysk út ein te setten as jo in ûnbekende - ynformeel of saaklik - moetsje: eigen taal earst (gronologysk besjoen). Dat fansels sûnder minsken bûten te sluten. Mar wa't it Frysk noch net goed behearsket, kin dêr by holpen wurde, lykas hjirre beskreaun: https://www.stipe.frl/projecten/wy-jouwe-elkoar-de-fiif. Der moat rûnom entûsjasme ûntstean om mei-elkoar de taal wer mear te brûken en sadwaande oerein te hâlden en troch te jaan oan folgjende generaasjes. It moaie is dat elkenien dêr alle dagen eins sûnder al tefolle ynspanning oan bydrage kin: dit is ommers no ris wat dat mei sizzen al te dwaan is.

Om it safier te krijen is earst al in kampanje nedich yn de Fryske massamedia (telefyzje, radio, nijsblêden, ynternet) mei fansels ynset fan de sosjale media. Foar in bedrach fan 15.000 euro is sa'n promoasje-aksje wol te realisearjen. Mediabedriuwen kinnen yn de mande mei frijwilligers fan de Ried fan de Fryske Beweging stal jaan oan in besteklike kampanje. It doel is om safolle mooglik Friezen te berikken, it beëage effekt is dus wiidfiemjend en giet sels oer de provinsjegrinzen hinne.

 

Fryske vrouwen en Frysk iten

08-04-2022  •  Geen reacties  •  Bo  •  De toekomst van het Fries

Is dêr tipysk Frysk iten? Folgens ferskeidene Fryske fruolje al. Myn idee is fjouwer Fryske vrouwen te portreteren, hun recepten fêst te lissen. Wêr by hun karakter en de Fryske kultuer net te missen is. En dan te ferkreien troch hiel Fryslân om fan te leren en ynspirearre te reitsjen.

Mei it ontwikkeljen en drukken fan de boekjes en alles wat dêr by komt te sjen ferwacht ik mei €10.000,- in hiel ein te kommen.