Samenwerken in plannen
Geef jouw taal de ruimteHoe kun je kinderen volgens jou op een goede manier zowel het Nederlands als het Fries meegeven?
Fryslân bloeit door tweetaligheid. Jouw inbreng is belangrijk om Nederlands en Fries ook in 2051 samen te laten bloeien. De antwoorden worden gebruikt voor het toekomstplan van Provinciale Staten. Je hoeft niet alle vragen te beantwoorden; kies de vragen die jou aanspreken.
Na elk antwoord kun je rechtsboven doorklikken naar de volgende vraag. Antwoord in de taal die jij wilt: Nederlands, Frysk of een combinatie van beide!
Als het Fries niet alleen thuis wordt gesproken, maar er ook op scholen meer aandacht voor komt (bijv in stad Leeuwarden). Bij mijn kinderen blijkt er na groep 1 en 2 geen Friese les meer te zijn. Erg jammer! Kinderen voelen haarfijn aan welke taal dominant is en die wint. Mijn dochter voelt zich bekwamer in het NL, omdat ze dat het meest hoort. Verder is het aanbod in Friese boeken in dbieb niet heel erg groot. Dat maakt dat ik als ouder met Fries als tweede taal niet heel veel input heb om mijn Fries goed te ontwikkelen als ik de taal goed wil kunnen aanbieden aan mijn kinderen. En dat is belangrijk om de taal goed aan te leren.
De kinderen tweetalig opvoeden
Troch bern fan jongs ôf oan al mei meardere talen foar te lêzen bygelyks. Foar ús wie it net iens in besprekpunt, mar logysk om ús bern yn it Frysk grut te bringen. Pas letter seach ik ek de meerwaarde fan meartalichheid en ik soe alle takomstige âlders graach sjen litte wolle wat dy meerwaarde is!
As âlden Frysk prate tsjin de bern en op skoalle en fia de media leare se it Hollânsk wol. As âlden elk in oare taal sprekke, dat ek tsjin de bern dwaan: bern skeakelje sûnder problemen oer fan de iene nei de oare taal.
Troch yn 'e hus frysk te praten. Nederlands hierre se op skoalle en derbuten genoch.
Boekjes lêze en ek op skoallen goed underwiizje. Ik kom út in lyts doarp, wêr't it Frysk heech yn it faandel stie. Wy krigen in protte lessen folslein yn it frysk, mei útsûndering fan de spelling en taal lessen dy't ferplicht Hollânsk wiene fansels.
Dêrneist tink ik dat âlders hun bêrn goed underwiizje kinne mei fryske berneboekjes. Tegearre lêze, it beprate, fryske berneferskes sjonge is dan en hiel leuk, mar ek hiel leersum.
Lit bern thús de taal fan de âlden prate, oft dat no Frysk, Nederlânsk, Russysk of Deensk is. Jonge bern leare gau, dêrom moat op pjutteboartersplakken en op de basisskoalle mei yngong fan groep 1 better oandacht oan it Frysk jûn wurde. Minimaal de helte fan it ûnderwiis moat yn it Frysk oanbean wurde. It Frysk en it Nederlânsk moatte op deselde wize oanbean wurde. Is dat ambisjeus? Ja, mar it is needsaak om it Frysk in takomst te jaan. Der moat folle stranger tafersjoch holden wurde (op basis fan wat werklik dien wurdt, net op wat skoallen sels sizze) en it diskriminearjende draachflakkritearium foar Frysk ûnderwiis moat ferdwine. It is boppedat te idioat foar wurden dat by basisskoallen in fak as "taal" oanbean wurdt dêr't it allinne mar oer de Nederlânske taal giet. Neam dat fak dan Nederlânsk.