Een toelichting over mijn inzending voor toevoeging van gebouwen aan de lijst.

Dit jaar ben ik vijftig jaar bezig als architect in Friesland en in de rest van Nederland. Sinds mei 1974 heb ik een groot aantal gebouwen mogen ontwerpen, die vervolgens gebouwd zijn en helaas zijn ook al een paar weer gesloopt en de gebruiksfunctie gewijzigd. Uitbreidingen en verbouw heeft ook bij een paar gebouwen plaatsgevonden. De categorie van gebouwen is van particuliere woningbouw, seriematige woningbouw voor huur en koop, winkels, kantoren, scholen, sportaccommodaties als drafbanen, sporthallen en zwembaden. Stedenbouwkundige plannen en restauratie behoren ook tot mijn activiteiten.

Zo is ook de uitbreiding en restauratie van het provinciehuis in Leeuwarden van begin jaren tachtig gesloopt. Ook staan op de nominatie voor sloop het zwembad de Welle te Drachten, het mbo college Friese Poort (Firda) te Drachten en het (voormalig en nu leegstaande) gemeentehuis te Ijlst. Op zich jammer, maar misschien noodzakelijk? 

Daarom is het belangrijk dat er nu aan iedereen wordt gevraagd tips te geven voor het behoud van Friese gebouwen om op de lijst te zetten van jong erfgoed. Mijn projecten worden niet voorgedragen voor eigen eer en glorie, maar om een eventueel een bijdrage te leveren aan een mogelijk behoud.

Dit is een voorbeeld van een renovatie van een stationsgebouw, waarbij de aanbouw zodanig transparant is vormgegeven dat het traditionele gebouw volledig herkenbaar blijft. Het is ontworpen door architectenbureau P.A.M. van Kilsdonk in 1990.

Uniastate in Bears was een state van de familie Unia die in 1756 werd afgebroken. Alleen het poortgebouw is blijven staan. In 1990 is het initiatief genomen om de geschiedenis van de state te laten herleven. B. Mulder heeft een stalen replica ontworpen die een transparant beeld geeft van de state.

Kunstenaar: Bep Mulder

In 1988 is door architectenbureau WAA (toen Anne van der Meer) door architect Dick Meulenbelt  in opdracht van de heer Brouwer, van schildersbedrijf Brouwer, een kleurrijke woning ontworpen met een knipoog naaar de kleuren van De Stijl. De opdrachtgever wilde bewust sprekende kleuren om daarmee zijn vak "zichbaar" te maken met zijn woning. Zowel buiten als binnen zijn de kleuren zichtbaar. De woning is gelegen aan een "eigen weg" Wijnma's Reed, een zijweg van de Stationsweg. Van het ontwerp is de oorspronkelijke presentatie tekening bijgevoegd. 

Het Aquaverium aan de westzijde van watersportdorp Grou (gebouwd in het jaar 2000) is ontworpen door de bekende architect Gunnar Daan. Het gigantische gebouw met een vloeroppervlak van ca. 10.000 m2 is gebouwd als plek voor een permanente watersport-tentoonstelling. De ligging aan de snelweg A32, halverwege Leeuwarden-Heerenveen is strategisch. Het is grotendeels gebouwd van glas, staal en hout. Het Aquaverium straalt een en al watersport uit met bijvoorbeeld een groot golvend dak waarop de 6 vlaggenmasten doen denken aan dobberende zeilbootjes.

Dit gebouw is ontworpen door Van Manen en Zwart en is gerealiseerd in 1965. Het is een erfenis uit de tijd dat op lokaal niveau bankgebouwen functioneerden. Door twee ontwikkelingen verdween deze functie  na 1965 uit de steden. In de eerste plaats nam het aantal banken door fusies en overnames af en in de tweede plaats werden banken gesloten door de digitalisering van het bankverkeer.

Architect: van Manen en Zwart te Drachten

Dit kantoorgebouw is ontworpen door Zanstra, Gmelich, Meiling, de Clerc, Zubli in 1969. Het is een kantoorgebouw en het had destijds een belangrijke functie. Van hieruit werden de ruilverkavelingen in Friesland gecoördineerd. Inmiddels heeft het gebouw een andere bestemming gekregen. Het gebouw is een gemeentelijk monument.

Architect: Zanstra, Gmelich, Meiling, de Clerc, Zubli

Het hoofdgebouw van de Zeevaartschool in Terschelling is gebouwd in 1966 en de bijgebouwen zijn in 1990 tot stand gekomen. Het instituut is al in de 19e eeuw opgericht en is nu onderdeel van de NHL Stenden. Het is een markant gebouw aan de waddenkust.

De ruilverkavelingen hebben 85% van het Friese landschap op de schop genomen. Het omvatte niet alleen uit de herverdeling van land, maar ook de aanleg van wegen, elektriciteitsvoorzieningen, het verlagen van het waterpeil en de realisatie van nieuwe boerderijen. Deze boerderijen zijn kenmerkend voor de veranderingen die plaatsvonden in die periode. De boerderij werd in 1976 gerealiseerd.

Kijk hier naar het verhaal van het het ontstaan van de boerderij, verteld door de eigenaar Foppe Hemminga

Een 'landmark', een icoon en een krachtig symbool in het landschap van Mid-Fryslân. Sinds 1994 een wordt er in de dorpen Reduzum, Friens en Idaerd mienskipsenerzjy opgwekt middels een windturbine. Na een aanloop van 10 jaar is de 'oude' dorpsmolen in 2022 vervangen door de nieuwe dorpsmolen 'de Trije'. De komende decennia zullen de inwoners van de drie dorpen profiteren van de revenuen van de turbine. 'Thús komme yn Mid-Fryslân is de mûne sjen en witte dat der draait foar en troch de mienskip'!