Een toelichting over mijn inzending voor toevoeging van gebouwen aan de lijst.

Dit jaar ben ik vijftig jaar bezig als architect in Friesland en in de rest van Nederland. Sinds mei 1974 heb ik een groot aantal gebouwen mogen ontwerpen, die vervolgens gebouwd zijn en helaas zijn ook al een paar weer gesloopt en de gebruiksfunctie gewijzigd. Uitbreidingen en verbouw heeft ook bij een paar gebouwen plaatsgevonden. De categorie van gebouwen is van particuliere woningbouw, seriematige woningbouw voor huur en koop, winkels, kantoren, scholen, sportaccommodaties als drafbanen, sporthallen en zwembaden. Stedenbouwkundige plannen en restauratie behoren ook tot mijn activiteiten.

Zo is ook de uitbreiding en restauratie van het provinciehuis in Leeuwarden van begin jaren tachtig gesloopt. Ook staan op de nominatie voor sloop het zwembad de Welle te Drachten, het mbo college Friese Poort (Firda) te Drachten en het (voormalig en nu leegstaande) gemeentehuis te Ijlst. Op zich jammer, maar misschien noodzakelijk? 

Daarom is het belangrijk dat er nu aan iedereen wordt gevraagd tips te geven voor het behoud van Friese gebouwen om op de lijst te zetten van jong erfgoed. Mijn projecten worden niet voorgedragen voor eigen eer en glorie, maar om een eventueel een bijdrage te leveren aan een mogelijk behoud.

Sinds de tweede wereldoorlog hebben zich mensen uit diverse windstreken gevestigd in Fryslân. Ze brachten hun eigen religie met zich mee en dat leidde tot de oprichting van nieuwe religieuze gebouwen. Een voorbeeld is de Tibetaanse boeddhistische tempel in Hantum. Een bijzonder gebouw in het Friese landschap. Het is gebouwd in 1986.

Architect: C. Ronstadt

Mooie betonstructuur. Open aan onderzijde. 

Sgrafitto is een techniek waarbij in verschillende gekleurde pleisterlagen wordt gekrast. Het totaal krijgt hiermee een grafisch uiterlijk. Dit kunstwerk is van Jentsje Popma en is aangebracht op een bedrijfsgebouw van een energiebedrijf. Deze techniek werd met name in de jaren ’60 en ’70 gebruikt. Dit kunstwerk dateert uit 1970

Kunstenaar: Jentsje Popma

Twee winkels ontworpen door J. de Vries in 1968 en 1973 geven een moderne invulling aan een verder klassieke gevelwand, zonder dat het afbreuk doet aan de gevelwand zelf. De invulling is geheel verschillend, maar vullen elkaar aan.

Architect: Jan de Vries

Tot ver in de jaren ’60 werden nieuwe wijken gebouwd volgens het principe van het nieuwe bouwen. Rechte blokken van veel hoogbouw in een groene omgeving. De woningen waren licht met grote ramen en platte daken. Overwegend sociale woningbouw. De wijk Aldlân zorgde in de jaren ’70 voor een kentering. Overwegend laagbouw, eengezinswoningen, waaronder koopwoningen en een gedifferentieerde bouw met architect A. Bonnema als stedenbouwkundige en architect van enkele delen van deze wijk.

Architect: A. Bonnema

Het ontwerp van dit industriegebouw is van architectenbureau Sijtsma Feekes en is gebouwd in 1996. Het is een zorgvuldig gecomponeerd bedrijfsgebouw waarbij de verschillende functies zich als één samenhangend gebouw laten zien. Dit wordt versterkt door het kleurgebruik.Beurtvaart 4

In 1969 zijn de spuizluizen geplaatst toem de Lauwerszee werd afgesloten en het Lauwersmeer ontstond. Het sluizencomplex had tot 2007 de naam Lauwerssluizen; vanaf 2007 werd de naam gewijzigd in de J.R. Cleveringsluizen. De spuisluizen bestaan uit drie bouwwerken met ieder vier spuikanalen. Het sluizencomplex staat symbool voor een van de belangrijkste landschappelijke ingrepen in de naoorlogse periode en verdienen om die reden een monumentenstatus.

Voor de elektriciteitscentrale staat het kunstwerk de Heilige Grond, naar een ontwerp van J. van der Meij en gerealiseerd in 1976. Het zijn drie monumentale zuilen van 11 meter hoog en voorzien van een reliëf met mythische dier- en mensfiguren in een weelderige flora.

Kunstenaar: J. van der Mej

Uniastate in Bears was een state van de familie Unia die in 1756 werd afgebroken. Alleen het poortgebouw is blijven staan. In 1990 is het initiatief genomen om de geschiedenis van de state te laten herleven. B. Mulder heeft een stalen replica ontworpen die een transparant beeld geeft van de state.

Kunstenaar: Bep Mulder