Een toelichting over mijn inzending voor toevoeging van gebouwen aan de lijst.

Dit jaar ben ik vijftig jaar bezig als architect in Friesland en in de rest van Nederland. Sinds mei 1974 heb ik een groot aantal gebouwen mogen ontwerpen, die vervolgens gebouwd zijn en helaas zijn ook al een paar weer gesloopt en de gebruiksfunctie gewijzigd. Uitbreidingen en verbouw heeft ook bij een paar gebouwen plaatsgevonden. De categorie van gebouwen is van particuliere woningbouw, seriematige woningbouw voor huur en koop, winkels, kantoren, scholen, sportaccommodaties als drafbanen, sporthallen en zwembaden. Stedenbouwkundige plannen en restauratie behoren ook tot mijn activiteiten.

Zo is ook de uitbreiding en restauratie van het provinciehuis in Leeuwarden van begin jaren tachtig gesloopt. Ook staan op de nominatie voor sloop het zwembad de Welle te Drachten, het mbo college Friese Poort (Firda) te Drachten en het (voormalig en nu leegstaande) gemeentehuis te Ijlst. Op zich jammer, maar misschien noodzakelijk? 

Daarom is het belangrijk dat er nu aan iedereen wordt gevraagd tips te geven voor het behoud van Friese gebouwen om op de lijst te zetten van jong erfgoed. Mijn projecten worden niet voorgedragen voor eigen eer en glorie, maar om een eventueel een bijdrage te leveren aan een mogelijk behoud.

In 1976 was de wijk Camminghaburen in aanleg en meerdere architecten werkten met elkaar in een ontwerpteam voor diverse locaties in de nieuwe wijk. Voor opdrachtgever Beter Wonen kreeg het architectenbureau Van Manen & Zwart/architect Dick Meulenbelt in Drachten de opdracht voor het ontwerpen van 133 sociale huurwoningen. De eentonige woningbouw van na de oorlog kreeg een geweldige wending in de architectuurstijl. Geen rechte rijen en gelijkvormigheid, maar veel beweging in hoog en laag. Zo ook deze woningen. De rijenbouw werd een aanschakeling van meerdere woningtypen. Daarom een te behouden stijl, zo kenmerkend voor die tijd.

Eind jaren ’60 nam het telecommunicatieverkeer enorm toe. Om dit toenemende verkeer af te wikkelen werden torens gebouwd voor telefonie en TV. Ze moesten in verbinding staan met de andere torens in het land. Het waren hoge torens omdat er geen andere gebouwen in de weg mochten staan. Spannenburg werd in 1972 gebouwd en is met 118 meter nog steeds de hoogste toren in Fryslân.

Herman Wesselink verteld hier zijn verhaal over de TV Toren

Architect: A. Auer van de Rijksgebouwendienst.

De Achmeatoer mat kostte wat it kost beskermd wurde. It is beeldbepalend foar de skyline fan Ljouwert. Ik kij my herinnerje dat ik 'm ris koe sjen fan âf de dunen fan Skylge. 

Toen ik as 17-jierige begon mei myn opleiding yn Ljouwert ferdwaalde ik gau yne sted. Mar ik koe altyd myn paad werom fyne troch de Achmeatoer. No wenje ik ik hjir alwer 6 jier, en Ljouwert soe Ljouwert net weze sûnder. It soarget dr foar dat ùs sted grut en wrâlds oanfielt.  

ek is dr ûntworpen troch de grutste neioarlochse architect dy't Fryslân kint hawt: Abe Bonnema.

Het gebouw van Tresoar aan de Boterhoek 1 te Leeuwarden is een ontwerp van de architect Piet H. Tauber uit 1966. Het staat tussen het open plein van het Oldehoofster Kerkhof en het park De Prinsentuin. Op een later moment is een nieuwe entree gebouwd aan de voorkant, ontworpen door BRT Architecten en is het gebouw verbonden met Boterhoek 3 via een transparante loopbrug.

Het kantongerecht is een gebouw uit 1974 en stamt uit een periode dat gerechtelijke diensten, zoals dit kantongerecht, nog een relatief klein verzorgingsgebied hadden. Het gebouw is neergezet door de Rijksgebouwendienst. Door de centralisatie zijn de meeste kantongerechten opgeheven. Heerenveen werd in 2013 gesloten.

Architect: Ir. J. de Bruin

Het Aquaverium aan de westzijde van watersportdorp Grou (gebouwd in het jaar 2000) is ontworpen door de bekende architect Gunnar Daan. Het gigantische gebouw met een vloeroppervlak van ca. 10.000 m2 is gebouwd als plek voor een permanente watersport-tentoonstelling. De ligging aan de snelweg A32, halverwege Leeuwarden-Heerenveen is strategisch. Het is grotendeels gebouwd van glas, staal en hout. Het Aquaverium straalt een en al watersport uit met bijvoorbeeld een groot golvend dak waarop de 6 vlaggenmasten doen denken aan dobberende zeilbootjes.

In de jaren ’50 en ’60 groeiden de steden hard met grootschalige nieuwbouw wijken. Zo ook Leeuwarden. Voorbeelden zijn Heechterp en Bilgaard. Het besef drong door dat deze groeiende stedelijk bevolking behoefte had aan recreatievoorzieningen in de buurt. De Groene Ster is een gecreëerd natuurgebied met een grote diversiteit aan recreatievoorzieningen.

Opvallend kerkgebouw uit 1968 en beeldbepalend voor het dorp Britsum.

Na de verwoestende brand in 1990 toen de Wibra verloren ging is in 1991 gedurfde nieuwbouw gepleegd. Het ontwerp wijkt qua vorm, materiaalgebruik en kleur sterk af van de omringende panden. De breedte en hoogte passen hier wel goed, waardoor het toch goed past binnen deze historische winkelstraat.