Een toelichting over mijn inzending voor toevoeging van gebouwen aan de lijst.

Dit jaar ben ik vijftig jaar bezig als architect in Friesland en in de rest van Nederland. Sinds mei 1974 heb ik een groot aantal gebouwen mogen ontwerpen, die vervolgens gebouwd zijn en helaas zijn ook al een paar weer gesloopt en de gebruiksfunctie gewijzigd. Uitbreidingen en verbouw heeft ook bij een paar gebouwen plaatsgevonden. De categorie van gebouwen is van particuliere woningbouw, seriematige woningbouw voor huur en koop, winkels, kantoren, scholen, sportaccommodaties als drafbanen, sporthallen en zwembaden. Stedenbouwkundige plannen en restauratie behoren ook tot mijn activiteiten.

Zo is ook de uitbreiding en restauratie van het provinciehuis in Leeuwarden van begin jaren tachtig gesloopt. Ook staan op de nominatie voor sloop het zwembad de Welle te Drachten, het mbo college Friese Poort (Firda) te Drachten en het (voormalig en nu leegstaande) gemeentehuis te Ijlst. Op zich jammer, maar misschien noodzakelijk? 

Daarom is het belangrijk dat er nu aan iedereen wordt gevraagd tips te geven voor het behoud van Friese gebouwen om op de lijst te zetten van jong erfgoed. Mijn projecten worden niet voorgedragen voor eigen eer en glorie, maar om eventueel een bijdrage te leveren aan een mogelijk behoud.

De dijktempel naar ontwerp van I. Willemsma is gerealiseerd nadat 66 km dijk op Deltahoogte was gebracht. De dijktempel is uit 1993.

Gemeente: Waadhoeke

Architect: Ids Willemsma

Het Europaplein is gebouwd voor én na 1965. Het is de enige echte toegangspoort van Leeuwarden. In de jaren '50 ontworpen om auto's te verwelkomen en te leiden naar alle windrichtingen. In de jaren '10 van deze eeuw herontwikkeld om auto's zo snel mogelijk naar de haak buiten de stad te krijgen of richting de rondweg. Het Europaplein is het toonbeeld van de sobere wederopbouw van na de tweede wereldoorlog. Maar het Europaplein is ook een voorbeeld van modern verkeersmanagement. Hoe zorgen we ervoor dat we zo min mogelijk last hebben van auto's en hoe geven we fietsers en voetgangers zo veel mogelijk en zo veilig mogelijk de ruimte. Het Europaplein is hiermee een tijdloos monument. De foto is van Funda.

In de jaren ’50 en ’60 groeiden de steden hard met grootschalige nieuwbouw wijken. Zo ook Leeuwarden. Voorbeelden zijn Heechterp en Bilgaard. Het besef drong door dat deze groeiende stedelijk bevolking behoefte had aan recreatievoorzieningen in de buurt. De Groene Ster is een gecreëerd natuurgebied met een grote diversiteit aan recreatievoorzieningen.

De Regenboogkerk is gebouwd in de wijk Bilgaard in 1972. Bilgaard is een wijk van het nieuwe bouwen naar stedenbouwkundig ontwerp van Van der Boek en Bakema. Er is veel hoogbouw met meer licht, lucht en ruimte. Het kerkgebouw, nu wijkcentrum voegt zich naadloos in de toenmalige bouwtraditie. De tuin is van Louis le Roy, die ook hier stenen en groen combineerde.

Kijk hier naar het verhaal van Ton Hoekstra over de Regenboogkerk en haar functie

Architect: A.C. Albers.

Tot ver in de jaren ’60 werden nieuwe wijken gebouwd volgens het principe van het nieuwe bouwen. Rechte blokken van veel hoogbouw in een groene omgeving. De woningen waren licht met grote ramen en platte daken. Overwegend sociale woningbouw. De wijk Aldlân zorgde in de jaren ’70 voor een kentering. Overwegend laagbouw, eengezinswoningen, waaronder koopwoningen en een gedifferentieerde bouw met architect A. Bonnema als stedenbouwkundige en architect van enkele delen van deze wijk.

Architect: A. Bonnema

In de nabijheid van het Sneekermeer is een recreatiegebied gerealiseerd met woningen aan het water. Sinds de jaren ’60 is het aantal recreatievoorzieningen enorm gegroeid en vormt het een belangrijk onderdeel van de Friese werkgelegenheid. Hierbij zien we steeds meer een verschuiving van kampeerterreinen naar recreatiewoningen.

Het gebouw is een opslag voor strooizout en is ontworpen door Neutelings Riedijk architecten. Het is in 1998 opgeleverd. Het ontwerp heeft een ongebruikelijke vorm voor wat in essentie een bedrijfshal is.

Architect: Neutelings Riedijk

Het gebouw dateert uit 1999 en is ontworpen door A. Heikens. Ambulancediensten zijn verspreid over de provincie om aanrij-tijden van maximaal 15 minuten mogelijk te maken. Om die reden zijn ze relatief kleinschalig.

Architect: A. Heikens

Staartbrug waarbij het scharnierpunt niet onder het wegdek zit, maar op pylonen die aan één kant van de brug staan. Bij opening wordt het wegdek opgetild en in een verticale positie gezet. De brug staat hoog op  diverse internationale lijstjes als een van de meest bijzondere bruggen. De brug is gebouwd in 2000 en ontworpen door H.C. Kooijman van A90 Architecten.