Taal:
Het fries wordt ons steeds meer opgedrongen
De laatste jaren wordt er veel energie en geld besteed aan de promotie van de friese taal. Maar waar het voorheen een vrije keus was om fries te spreken, bekruipt mij steeds meer het gevoel dat de friese taal 'de niet fries-sprekenden' wordt opgedrongen. In menig friese gemeente worden straat- en plaatsnamen aangepast naar het fries en worden hordes werknemers op friese afûk-cursussen gestuurd. Opeens komen er op het werk mails in het fries en komen er 'taalomtinkers' die moeten helpen bij het op juiste wijze schrijven van friese teksten.
Al versta ik het wel, ik spreek geen fries. En dat heb ik nooit als probleem ervaren. Ik heb me ook nooit minder 'fries' gevoeld dan mijn friestalige mede-provincie genoten. Maar door de steeds verder toenemende druk om vooral fries te spreken en te schrijven, bemerk ik bij mezelf een zekere weerstand ontstaan.
Kan er rekening gehouden worden met de (aanzienlijke) groep inwoners die gewoon nederlands spreken En willen blijven spreken? En die misschien helemaal niet zitten te wachten op al die verandering van plaats-of straatnamen? Die gemeenschapsgeld wellicht veel liever aan andere zaken besteed zien, dan aan de promotie van de friese taal?
Zijn er meer mensen die er ook zo over denken?
Nb: wellicht dat dit nu niet het juiste moment is voor deze discussie, aangezien ik verwacht dat nu vooral mensen naar dit platform worden getrokken die juist voor de uitbreiding van de friese taal zijn (gezien het eerste onderwerp voor dit burgerparticipatie platform). Ik kan mij nl voorstellen dat het niet fries sprekende deel van de inwoners van Friesland, vanwege het gekozen onderwerp, minder de behoefte voelt om van zich te laten horen. Waarom zou je bijvoorbeeld nu het platform bezoeken, als je niet zoveel met de friese taal hebt? Laat staan dat je ideeen hebt ter promotie van die taal? Is het een idee om bij een volgende raadpleging het onderwerp zó te kiezen dat iedere fries zich geroepen kan voelen om te reageren?
Else, do hast it folslein mis. It Nederlânsk is ús jierrenlang opkrongen troch minsken mei in hâlding lykas dy fan dy. It Frysk is jierrenlang op diskriminatoare wize lyts holden. Wat no geande is, binne de earste foarsichtige stappen om in ein oan dy dwaasheid te meitsjen en foar lykweardigens te soargjen.
Hallo Else, ik snap dat het je opvalt en ik kan me je ongenoegen ook voorstellen. Echter, is het niet zaak om vooral vóór dingen te zijn inplaats van tegen? Dus als je Nederlands mooi vind, focus je daarop :)! Waarom worden sommige dingen soms juist weggehaald of verboden? Ia dat niet veel belangeijker om een steentje ana bij te dragen? Nederlands blijft eerst kog wel een tijdje, wees maar niet bang ;)! En de reden dat Fries gepromoot wordt komt om het simpele feit dat het opgenomen is in de nationale plannen om in 2030 op elke basisschool in Friesland Fries aan te bieden. Het is dan niet verplicht, enkel een optie en het is mooi dat dat er is. Wat veel vreemder is,... Is dat kinderen om een gegeven moment verplicht wordt Frans en Duits te leren... Heb je daar ook een vergelijkbaar gevoel bij dan? Samen komen we verder! Met respect voor elkaars standpunt discussiëren :)!
Taal hoort bij een land Else, dus ook bij FriesLAND! En een echte (rijks)taal heeft dialecten. En een volkslied. Zo ook het Fries. Je vraagt iemand uit Schotland of Ierland toch ook niet om Engels te spreken?
Else, der komme grif noch oare ûnderwerpen op dit platfoarm. Krekt as Bioferskaat, freget de Fryske taal wol ús omtinken, bin ik fan miening.
Libje en lit libje. Fan my hoecht in Nederlânsktalige Fries net Frysk te praten en te skriuwen as hy/sy mar net fan my ferwachtet dat ik oergean yn it Nederlânsk omdat hy/sy dat leaver hat. As wy mekoar ferstien kinne, dan kinne wy mei mekoar kommuniseare en dochs bliuwt elts tichtby harren sels en litte wy mekoar yn harren wearde. It moaie fan Fryslân is, is dat it Frysk en it Nederlânsk moai neist mekoar bestien kin. As jo Frysk prate wolle, dan is it moai, mar wolle jo it net, ek prima. Echter is de Fryske taal sa'n grut ûnderdiel fan Fryslân, dat jo "men" it dochs net kwea-ôf nimme kinne dat se probearje de Fryske taal te behâlden en te stimulearjen? Jo mei wêze wa't je binne en dat wolle wy (de Frysktalige Friezen) ek graach. As ik lês dat jo it hawwe oer "normaal Nederlands spreken" is allinnich dat stikje foar my al dúdlik, dat jo de Fryske taal en de emoasje en de kultuer dêr omhinne net snappe. Nederlânsk is yn Fryslân net "normaler" dan it Frysk!
Nou precies dit dus, alle respect voor de taal en de dialoog die u samen voert. Maar als u wilt dat iemand die geen Fries spreekt u begrijpt, dan kunt u beter geen Fries praten.
Ik soe der krekt foarstanner fan wêze dat it Frysk just folle sichtberder wurdt yn ús provinsje. Lykas yn Wales, wer't plaknammen, mar ek elk boerd lâns de (snel)dyk, en sels bygelyks yn'e supermerken, yn it Welsh skreaun is. Faak, mar net altyd, ek yn it Ingelsk. No sprek ik (hast) gjin wurd Welsh, mar sa wurdt men dochs oanhâldend mei de taal konfrontearre, en leart sûnder muoite of ynspanning dizze taal posityf te wurdearjen en kennen.
It is krekt oarsom it Hollânsk wurd ús oplein.
mei kommunisearjen is it de bedoeling dat we inoar ferstean. sels jou ik foarmingslessen op iepenbiere skoallen en merk dat it goed is om bern harren útdrukke te litten yn harren memmetaal. ik hear ferskillende opmerkingen dat it frysk of it nederlânsk ús oplein wurdt. ik tink dat dit yn dysels sit, as bern hie ik op skoallen ek it gefoel/idee dat we wol nederlânsk prate moasten, mar we krigen doedestiids goed fryske les. no sjoch ik net safolle goeie fryske lessen op skoalle, om't de groepslearkrachten it net prate..... dat fyn ik wol spitich. Mar at bern de finger opstekke en sizze dat ik myn ferhaal yn it nl dwaan om't se gjin frysk ferstean, prate we ôf dat se freegje meie at se iets net begripe... en mei myn buorlju út Irak praat ik al 20 jier nederlansk, it giet om it ferstean úteinlik... dichtsje en ferhalen skriuw ik yn it frysk